Του Α.Π. Δημόπουλου
«Θυμηθείτε, κανείς δεν αποφασίζει πώς θα ψηφίσει με βάση τον αντιπρόεδρο» – όταν ο σημερινός πρόεδρος Biden εκστόμισε τη φράση, πολλοί θεώρησαν ότι έλεγε το προφανές. Πράγματι, στις ΗΠΑ η συνταγματική έμφαση στον θεσμό της προεδρίας κάνει το πρόσωπο του αντιπροέδρου να περνά συχνά σχεδόν απαρατήρητο. Ή, πάντως, να περνά απαρατήρητο μέχρι η συγκυρία να το αναδείξει σημαίνον, γιατί, βέβαια, άλλο να εκλέγεις τον Kennedy και να σου προκύπτει ο Johnson και άλλο να εκλέγεις τον Nixon και να σου προκύπτει ο Ford.
Μάλιστα, ειδικά για τις εκλογές του 2024, κάθε Αμερικανός δείχνει να έχει συνειδητοποιήσει ότι η συγκυρία που μπορεί να φέρει κάποιον «αναπληρωματικό» στην ηγεσία της ισχυρότερης χώρας του κόσμου μπορεί να μην είναι και τόσο απίθανη τελικά.
Και ο λόγος είναι ότι τόσο ο κ. Biden όσο και ο κ. Trump, αμφότεροι προχωρημένης ηλικίας και με τα όρια της βιολογικής τους αντοχής να εγείρουν βάσιμα ερωτήματα (ο μεν πρώτος με επανειλημμένες ενδείξεις ανοϊκής συμπεριφοράς, ο δε δεύτερος με τις αντοχές του να δοκιμάζονται καθημερινά από τις ανελέητες δικαστικές του διώξεις), έχουν πράγματι συγκριτικά αυξημένες πιθανότητες να μην ολοκληρώσουν τη θητεία τους.
Όμως, ενώ οι πάντες γνωρίζουν ότι σε περίπτωση επανεκλογής του κ. Biden μπορεί τελικά να καταλήξουν με πρόεδρο την (αντιδημοφιλέστατη) Kamala Harris, το μείζον πολιτικό ερώτημα (εντός και εκτός ΗΠΑ) είναι ποιος θα διαδεχθεί τον κ. Trump.
Έτσι, τα ονόματα δίνουν και παίρνουν στον διεθνή Τύπο – ποιον, άραγε, θα επιλέξει ο κ. Trump; Φυσικά, παραδοσιακά, κάθε υποψήφιος αντιπρόεδρος προ-επιλέγεται με τέσσερα συνήθως κριτήρια: Να συμβάλει ώστε να κερδηθεί εκλογικά η πολιτεία από την οποία προέρχεται, να συνεισφέρει να συγκεντρωθούν χρήματα, να αντιμετωπίσει επιτυχώς τον ανθυποψήφιο αντιπρόεδρο στην τηλεόραση και, τέλος, να διαθέτει «χημεία» με τον πρόεδρο που καλείται να αναπληρώνει.
Όμως, το 2024, με τον κ. Trump να προηγείται στις κρισιμότερες εκλογικά πολιτείες και με τα οικονομικά να πηγαίνουν καλά, είναι τα δυο τελευταία κριτήρια που έχουν αποκτήσει δυσανάλογη προτεραιότητα. Έτσι, ο νέος αντιπρόεδρος, θα πρέπει να διαθέτει, πρώτον, την ικανότητα να αντιμετωπίσει την ευφραδή πρώην εισαγγελέα κυρία Harris στην τηλεόραση. Και, δεύτερον (και σημαντικότερο), εκείνη την ισόρροπη προσωπική «χημεία» με τον κ. Trump, που θα εξασφαλίζει ότι θα είναι μεν αρκετά αυτόφωτος, ώστε να τον παίρνουν στα σοβαρά (κανείς δεν ψάχνει έναν νέο Dan Quayle), αλλά ταυτόχρονα δεν θα επισκιάζει τον κ. Trump – ένας ικανός αλλά μη ανταγωνιστικός «αναπληρωματικός», αν θέλετε.
Έπειτα, υπάρχει και ένα πολιτικό ερώτημα. Θα είναι ένας πολιτικός πρωτίστως έμπειρος στην εσωτερική πολιτική, κάποιος πανέτοιμος δηλαδή να γίνει πρόεδρος, εάν απαιτηθεί (όπως ο κυβερνήτης μιας πολιτείας); Ή κάποιος με «διεθνές στίγμα» και με ανάλογο ρόλο (όπως ένας γερουσιαστής γνωστός στον κόσμο);
Μάλιστα, για να αρχίσω από το τελευταίο, εάν όντως ο κ. Trump θελήσει δίπλα του κάποιον με λόγο στα «διεθνή» (κάποιον που θα τον αναπληρώνει πραγματικά, ώστε εκείνος να αφοσιωθεί στα εσωτερικά των ΗΠΑ δηλαδή), ίσως ξεκαθαρίσει από τώρα, με την επιλογή του, αυτό το αδιευκρίνιστο ακόμα διεθνές στίγμα μιας δεύτερης θητείας, που τόσο μπερδεύει Κίνα, Ρωσία και Ιράν, αλλά και εμάς στην Ευρώπη. Θα είναι πράγματι «απομονωτιστής» ο κ. Trump; Ή θα είναι ο ίδιος (έστω εκών άκων) «διεθνιστής» που είδαμε στο παρελθόν – πολύ περισσότερο, μάλιστα, τώρα που, με το βλέμμα του στραμμένο στην υστεροφημία του, σίγουρα κατανοεί ότι η μόνη σημαντική Αμερική είναι αυτή που παρεμβαίνει στον κόσμο; Εάν είναι το πρώτο, θα επιλέξει για αντιπρόεδρο τον πληθωρικό γερουσιαστή του Οχάιο J. D. Vance – εάν ταιριάζει κάποιος στον «απομονωτισμό» είναι αυτός, στα 39 του χρόνια, μάλιστα, έχει πολύ καιρό για να πείσει και τον κόσμο. Εάν είναι το δεύτερο, τότε θα επιλέξει τον συντηρητικό γερουσιαστή του Αρκάνσας Tom Cotton, πρώην λοχαγό (και απόφοιτο του Harvard) που πολέμησε στη Βαγδάτη, και θα κάνει την Ευρώπη και το NATO να αναπνεύσουν βαθιά – από ανακούφιση εννοώ.
Όμως (ανεξαρτήτως του τι θέλουν εκτός ΗΠΑ), πιο πιθανό πιστεύω είναι ο κ. Trump να επιλέξει έναν αντιπρόεδρο όχι με ένα κριτήριο νοητού καταμερισμού της εργασίας (εσωτερικά – εξωτερικά), αλλά έναν γνήσιο αναπληρωματικό – αρκεί να μην είναι δυνάμει ανταγωνιστικός, όπως είπα.
Σε μια τέτοια περίπτωση, η τελική επιλογή θα εξαρτηθεί από την πιθανολόγηση της νίκης. Εάν ο κ. Τrump θωρεί ότι το δημοσκοπικό του προβάδισμα είναι επισφαλές (μετά την καταδίκη του έχει μειωθεί), τότε θα επιλέξει κάποιον που θα του προσθέτει δημογραφικό – εκλογικό πλεονέκτημα. Με άλλα λόγια, είτε έναν μαύρο (τον ευαγγελικό γερουσιαστή Tim Scott από τη Νότια Καρολίνα), είτε μια γυναίκα (τη βουλευτή Elise Stefanik, μια ισχυρή φωνή υπέρ του Ισραήλ) ή έναν ισπανόφωνο (τον γερουσιαστή της Φλόριντα Marco Rubio).
Εάν, από την άλλη, η πεποίθηση της νίκης παραμένει ισχυρή, τότε ο κ. Trump θα επιλέξει κάποιον με ανάλογο προφίλ – για διαδοχή δεν μιλάμε, άλλωστε; Κάποιον που να προέρχεται από τον χώρο του χρήματος και να μιλάει την ίδια γλώσσα δηλαδή, κάποιον που μπήκε στην πολιτική γιατί εκεί παρασιτούσαν οι «συνήθεις πολιτικοί» – και κατεξοχήν τέτοιος είναι ο πολυεκατομμυριούχος (και πολύ επιτυχημένος) κυβερνήτης της Βόρειας Ντακότα Doug Burgum. Προσωπικά νομίζω (ή να πω ελπίζω;) ότι θα είναι ο Burgum – αυτό το ψηφοδέλτιο θα είναι Trump+Trump.
