Του Μανώλη Κοττάκη
Μίλησα πριν από έναν μήνα με μπαρουτοκαπνισμένο διοικητή δημόσιου νοσοκομείου, ο οποίος έλαβε μέρος στις περίφημες εξετάσεις του ΑΣΕΠ για την αξιολόγηση των επικεφαλής των νοσηλευτικών μας ιδρυμάτων.
Κλήθηκε να απαντήσει και να λύσει αυτό που διαφημίστηκε ως «μεγάλη μεταρρύθμιση»: το τεστ δεξιοτήτων. Ο πρωθυπουργός το είχε κάνει «σημαία» του στην πρόσφατη προεκλογική περίοδο.
Αφού μου διευκρίνισε αρχικώς ότι πέρασε το περίφημο τεστ δεξιοτήτων Κεραμέως μέσα στην ασφυκτική προθεσμία των 15 λεπτών που του δόθηκε, μου διηγήθηκε ακολούθως την εμπειρία του. Ο άνθρωπος δεν ήξερε αν πρέπει να γελάσει ή να κλάψει.
Τον είχαν βάλει να λύσει μια άσκηση «Pacman», όπου καλείτο να συμπληρώσει με λογική επαγωγή κάτι κουτάκια με περιστρεφόμενα αχλάδια και μήλα. Λυπάμαι που δεν μπορώ να σας δώσω περισσότερες λεπτομέρειες. Έτσι μου το περιέγραψε, δεν είχε διάθεση για περισσότερα.
Μου είπε επίσης ότι τους έβαλαν να λύσουν μια άσκηση «μάνατζμεντ» του τύπου «προάγεστε σε προϊστάμενο ΚΕΠ, αλλά ο αμέσως υφιστάμενός σας είναι ένας παλαιός υπάλληλος με μεγαλύτερη προϋπηρεσία από εσάς, ο οποίος δεν προήχθη. Πώς τον χειρίζεστε στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων σας;».
Μάνατζμεντ για αρχαρίους, δηλαδή. Πώς να τον χειριστεί, άραγε; «Με στοργή και προδέρμ» είναι η σωστή απάντηση!
Ο άνθρωπος μου είπε τον πόνο του και μου διατύπωσε την απορία του. «Έχουμε χειριστεί στα νοσοκομεία όλα αυτά τα χρόνια τόσο μεγάλες κρίσεις για τις οποίες δεν μας ρώτησε κανείς, αλλά εξαρτάται αν θα συνεχίσουμε στη διοίκηση από κάτι μήλα, κάποια αχλάδια και ολίγον από ΚΕΠ;» Δεν είχαν εκδοθεί τότε τα αποτελέσματα της «μεταρρύθμισης».
Το περασμένο Σάββατο έμαθα από ιατρική πηγή -και το επιβεβαίωσα από τον ίδιο- ότι υπέβαλε την παραίτησή του ο διοικητής της Α΄ Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής (ΥΠΕ), κύριος Στάθης. Συνεργάστηκε άψογα με σχεδόν όλους τους υπουργούς, χειρίστηκε με λεπτότητα δύσκολες καταστάσεις, αλλά το διδακτορικό και το μεταδιδακτορικό του δεν ήταν συναφή με τον κλάδο της Υγείας (όπως απαιτούσε ο νόμος) και δεν του προσμετρήθηκαν τα μόρια που εδικαιούτο στην αξιολόγηση.
Ο άνθρωπος προτίμησε λοιπόν να παραιτηθεί πριν από την έκδοση των αποτελεσμάτων, παρά να ατιμαστεί από τη μεγάλη μεταρρύθμιση της κυρίας Κεραμέως, η οποία εφήρμοσε ένα ΑΣΕΠ που δεν είχε ούτε μία προσλαμβάνουσα από την καθημερινότητα των διοικητών. Όχι με ευθύνη του, βεβαίως. Θα μου πείτε «Διαφωνείς με την αξιολόγηση;». Προφανώς και όχι.
Ασκώντας ένα επάγγελμα που σε εκθέτει σε καθημερινή αξιολόγηση αξιοπιστίας και επιρροής με μετρήσιμα αποτελέσματα, είμαι ο τελευταίος που θα αρνηθεί την αξιολόγηση. Την αξιολόγηση όμως των ήδη διοικητών νοσοκομείων μπορεί κάλλιστα να την κάνει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας μαζί με τεχνοκράτες. Όχι μια Ανεξάρτητη Αρχή που, αντικειμενικά, δεν έχει «μυρωδιά» από νοσοκομεία.
Είμαι μάλιστα υποχρεωμένος να αναγνωρίσω ότι ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είναι ο μόνος υπουργός Υγείας που «ξήλωσε» άχρηστους διοικητές νοσοκομείων, χωρίς βοήθεια από το ΑΣΕΠ, στον Πειραιά, στην Αθήνα και την Κρήτη.
Είμαι επίσης υποχρεωμένος να αναγνωρίσω ότι ο μόνος που διαφώνησε στο υπουργικό συμβούλιο όταν «οι βλακείες του τεστ νομοθετήθηκαν ως μεταρρύθμιση» (φράση διοικητού) ήταν ο νυν υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης. Ο οποίος δεν κατείχε τότε το χαρτοφυλάκιο.
Αξιολόγηση, λοιπόν, ναι, αλλά ποιος θα την κάνει και με ποια μέθοδο για να είναι αξιοκρατική και για να προστατεύσει τα συμφέροντα του Δημοσίου; Αξιολόγηση, επίσης, για όλους. Διότι και κάποιοι στην κορυφή, εντός του Μαξίμου, εξήγγειλαν πέρυσι τη μεταρρύθμιση του ΕΚΑΒ με προσωπικό από τα Σώματα Ασφαλείας και απέτυχαν οικτρά. Αλλά δεν… πέρασαν τεστ δεξιοτήτων!
Αξιολόγηση επίσης δημόσιων πολιτικών. Διότι η Ελλάς, λόγω πολυνησιωτικότηττας και αυξημένου τουρισμού, θα έπρεπε να απαιτεί να μην προσμετρώνται στο έλλειμμα οι δαπάνες υγείας για το Αρχιπέλαγος, για να έχει πιο ευέλικτη πολιτική και να αναπροσανατολίσει το ΕΣΥ της στο Αιγαίο.
Καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει τέτοιο πρόβλημα! Υπάρχει, όμως, και κάτι ακόμη: είναι η αξιολόγηση και οι διοικητές το μέγα πρόβλημα της υγείας μας ή μήπως το βασικό πρόβλημα είναι η έλλειψη δημόσιων πόρων για να παραμείνει δωρεάν το ακριβό αγαθό της υγείας;
Η κυβέρνηση έκανε μια επιλογή: δεν θέλει να επενδύσει στην πρόσληψη νέου προσωπικού στα νοσοκομεία, από το οποίο υποφέρει το ΕΣΥ, γιατί προτιμά να χρηματοδοτεί με τα αντίστοιχα κονδύλια τον πόλεμο της Ουκρανίας.
Καταργεί λοιπόν τα δωρεάν πρωινά χειρουργεία και λειτουργεί τα απογευματινά, που χρηματοδοτούνται από τους ίδιους τους ασθενείς με νοσήλια που κάποιοι δανείζονται για να τα βρουν και -το μυστικό- από τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών, που καλούνται να συνεισφέρουν 500-1 δισεκατομμύριο ευρώ στο ΕΣΥ! Αυτή είναι η αλήθεια.
Ωραία λοιπόν η θεωρία για αφελείς με την αξιολόγηση (ασχέτως αν αυτοί που την εισηγούνται δεν την εφαρμόζουν στον εαυτό τους, όταν αποτυγχάνουν παταγωδώς στις θέσεις ευθύνης που υπηρετούν), αλλά το πρόβλημα της δημόσιας υγείας είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης: πού επενδύει η Πολιτεία τα χρήματα του Προϋπολογισμού; Στο βούτυρο της κοινωνικής πολιτικής ή στα κανόνια του Ζελένσκι; Στους Έλληνες ή στους Ουκρανούς; Τα υπόλοιπα είναι για να συζητάμε ασκόπως.
