Η φρόνιμος Εκκλησία σκύβει το κεφάλι

Του Μανώλη Κοττάκη

Σε προηγούμενο σημείωμά μας επικεντρωθήκαμε στη φθορά που υπέστησαν ορισμένοι «θεσμοί» σε αυτές τις ευρωεκλογές, όπως τα κόμματα, τα μέσα ενημερώσεως και οι εταιρίες δημοσκοπήσεων. Θα μπορούσα να αθροίσω στους χαμένους αυτής της αναμέτρησης και τον θεσμό του βουλευτή, ιδιαιτέρως της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Πλην των εξαιρέσεων του Μάριου Σαλμά και του Νικήτα Κακλαμάνη που έλαβαν θέση, οι λοιποί 155 της Ν.Δ. κάνουν μέχρι στιγμής αφωνία με γαργάρες. Και, μάλιστα, άνευ ιατρικής συστάσεως. Ανασχηματισμός!

Προφανώς και δεν θα σχολιάσω σήμερα το γεγονός ότι συνάδελφός τους βουλευτής αποκάλεσε χλευαστικά κάποιους εξ αυτών «τενεκέδες» χωρίς να του ζητήσει τον λόγο κανείς. Το σημειώνω, αλλά δεν είναι το θέμα μας. Σήμερα το θέμα μας είναι η περαιτέρω φθορά του θεσμού της Εκκλησίας μας. Ο οποίος, καίτοι ταπεινώθηκε από τον κύριο Μητσοτάκη με τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, καταδέχθηκε να μετατραπεί σε άθυρμά του κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.

Και για να είμαστε δίκαιοι, δεν ευθύνεται μόνον ο Αρχιεπίσκοπος γι’ αυτό. Τόσος είναι, που θα έλεγε και ο Αναγνωστάκης! Τόσος ήταν στο Μακεδονικό, τόσος στα Μνημόνια, τόσος στην πανδημία, τόσος και στον γάμο. Επίσκοπος sotto voce. Στην προκειμένη όμως ευθύνονται κι άλλοι μητροπολίτες, κορυφαία στελέχη της Ιεράς Συνόδου. Η εκκλησιαστική μας ιστορία έχει δείξει ότι στις μεγάλες κρίσεις Πολιτείας – Εκκλησίας γεννιούνται οι νέοι Αρχιεπίσκοποι και οι νέοι Παναγιότατοι. Οι νέοι θρησκευτικοί ηγέτες.

Στη μεγάλη διαμάχη για τη μοναστηριακή περιουσία του 1987 επί παντοδυναμίας ΠΑΣΟΚ, στην εκπομπή της ΕΡΤ «Με ανοικτά χαρτιά» με τον Βίκτωρα Νέτα, διασταύρωσαν τα ξίφη τους οι τότε μητροπολίτες Δημητριάδος και Αλμυρού Χριστόδουλος και Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος. Ο πρώτος εξελέγη μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος και ο δεύτερος Παναγιότατος Θεσσαλονίκης. Εκεί ξεχώρισαν πρώτη φορά. «Ψέλνοντας» άφοβα τον Τρίτση. Τα επόμενα χρόνια σφράγισαν με τη δράση τους την παρουσία της Εκκλησίας μας σε καιρούς δύσκολους! Κατοχύρωσαν την επιρροή της σε καιρούς παγκοσμιοποίησης. Την κράτησαν όρθια σε καιρούς υπερκατανάλωσης και χυδαίας απληστίας. Ήταν προσωπικότητες!

Τον Χριστόδουλο τον αποχαιρέτησε μέσα στο Αρεταίειο ακόμα και ο Αλέκος Αλαβάνος με τον οποίο είχε συγκρουστεί σφοδρά για τις ταυτότητες. Τι είναι, άραγε, ηγεσία; Ηγεσία σημαίνει να δρας πρώτος. Κι εκείνοι, Χριστόδουλος και Άνθιμος, έδρασαν. Σφυροκόπησαν εκείνο το βράδυ στην ΕΡΤ τον συμπαθή κατά λοιπά Κεφαλλονίτη υπουργό και εξουδετέρωσαν το νομοσχέδιό του.

Ο νόμος για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών απεδείχθη στιγμή οριακή για την κυβέρνηση και για την Εκκλησία της Ελλάδος. Το πλήρωμα της Εκκλησίας μαύρισε τη Ν.Δ. στην κάλπη. Ωστόσο με απογοήτευση παρατηρήσαμε ότι νέος εκκλησιαστικός ηγέτης δεν γεννήθηκε μέσα στη νέα κρίση. Το τρένο πέρασε και δεν ανέβηκε κανείς.

Αν εξαιρέσουμε ένα αρχικό ξέσπασμα του Φθιώτιδος Συμεών στην αρχή, το οποίο μετά έγινε αέρας, τις δηκτικές δηλώσεις του μητροπολίτου Ιωνίας Γαβριήλ, ο οποίος ήταν έναν τόνο παραπάνω από τους υπολοίπους και προκάλεσε την οργή του Μαξίμου, την επιτυχημένη συγκέντρωση του μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Φιλοθέου με τα χριστιανικά σωματεία της πόλεως (ο κόσμος έφθανε στα σκαλιά του Βελλιδείου), τις σποραδικές δηλώσεις του Πειραιώς Σεραφείμ και του Λαρίσης Ιερωνύμου και, βεβαίως, την εξαιρετικώς λεπτομερειακή εισήγηση του Μεσογαίας στην Ιερά Σύνοδο, οι λοιποί κράτησαν χαμηλούς τόνους. Ο Μεσσηνίας Χρυσόστομος ήταν αντίθετος στον γάμο αλλά προσεκτικός με το γκουβέρνο. «Μποδοσάκειος» τακτική. Μα η Εκκλησία δεν είναι επιχείρηση. Ο Δημητριάδος Ιγνάτιος, αντίθετος με τον γάμο, δεν υπέκυψε σε ποικιλώνυμες πιέσεις να «σπάσει» το μέτωπο, αλλά και αυτός προσεκτικός. Ο Ναυπακτίας Ιερόθεος το ίδιο. Ο Σύρου Δωρόθεος μάλλον σιωπηρός. Ο σοβαρός Βεροίας Παντελεήμων συγκράτησε την οργή του, καθώς και οι τρεις βουλευτές του νομού του είχαν δεσμευτεί εγγράφως ότι δεν θα ψηφίσουν τον γάμο αλλά τον ψήφισαν.

Αλλά και μετά την ψήφιση του γάμου και τις απειλές αποκλεισμού πολιτικών από τις Εκκλησίες τι έγινε; Μητροπολίτες της βορείου Ελλάδος έκαναν δημόσιες σχέσεις με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον υπουργό Υγείας, χαρίζοντάς τους και εικόνες μετά ασπασμού μπροστά στις κάμερες. Όπως ο Βαρνάβας της Νεαπόλεως. Μητροπολίτες του Ιονίου που ήταν οι σκληροί της Ιεραρχίας ζητώντας να επιβληθεί επιτίμιο στους πολιτικούς αγκάλιασαν σε δημόσια θέα τον Κασσελάκη και τον Τάιλερ!

Ποια εικόνα δίδει άραγε ένας θεσμός όταν τρώει σφαλιάρες και λέει και «ευχαριστώ» από πάνω; Πώς θα γεννηθεί η ελπίδα στους πιστούς, αν δεν υπάρχει ηγεσία; Με σκυφτό το κεφάλι, υπόδουλη στην πολιτική μας τάξη, κάνοντας μικροπολιτικούς υπολογισμούς θα πορευτεί στο μέλλον ο πιο ξεχωριστός πνευματικός θεσμός της πατρίδας μας, η Εκκλησία;

Και απορούν μετά ταύτα στην Αρχιεπισκοπή γιατί οι πιστοί κατακλύζουν τα μοναστήρια και το Άγιον Όρος; Γιατί οι ιερείς αυτονομούνται από τους συμβιβασμένους μητροπολίτες; Για τον Αρχιεπίσκοπό μας, ο οποίος τύποις είναι ο αρχηγός μας, ο αρχηγός των ορθοδόξων, αισθάνομαι όπως και εκατομμύρια χριστιανοί: τεράστια απογοήτευση. Ο προκαθήμενος δεν είναι ούτε φόντο για τα προεκλογικά σποτ της Ν.Δ. ούτε άλλοθι για αποφάσεις που πλήττουν τον θεσμό της οικογένειας και παραβιάζουν τις διδαχές των ιερών κειμένων μας. Και βεβαίως δεν έχει καμιά δουλειά να κάνει «σέρβις» στην κυβέρνηση επιτιθέμενος σε αρχηγούς μικρών κομμάτων. Διότι η επίθεση που εξαπέλυσε ο κύριος Ιερώνυμος στον πρόεδρο της Ελληνικής Λύσης Κυριάκο Βελόπουλο πριν από τις εκλογές τον εξέθεσε ανεπανόρθωτα. Τα αποτελέσματα των εκλογών έδειξαν τα όρια του κύρους του και της πειθούς του στο πλήρωμα της Εκκλησίας. Οι χριστιανοί δεν τον άκουσαν.

Στενόχωρο το σημερινό κείμενο. Το αντιλαμβάνομαι. Και ο ίδιος την ώρα που το γράφω αισθάνομαι δυσφορία. Αλλά η αλήθεια λυτρώνει. Δεν μπορούμε να υποκρινόμαστε πως δεν συνέβη τίποτε όταν εκατομμύρια Έλληνες αποδοκίμασαν, εκτός από την κυβέρνηση, και την Εκκλησία για την ανοχή της στη νομοθέτηση του γάμου. Δεν ωφελεί σε τίποτε άλλωστε να κρύψουμε τα σκουπίδια κάτω από το χαλί. Είτε τα κρύψουμε είτε όχι, δεν φεύγουν. Σκουπίδια είναι, εκεί θα μείνουν. Δεν απαλλασσόμαστε!