Του Κωνσταντίνου Σχοινά
Με αφορμή το τέλος του ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος, ένα ενδιαφέρον κείμενο που αναρτήθηκε στο facebook από την κατά βάση σατιρική σελίδα ονόματι «Εδουαρδος Σκορδομπουτσογλου».
Παρά τα 1.000 δεινά του ελληνικού ποδοσφαίρου, παραδόξως παραμένει ένας σε μεγάλο βαθμό απολιτικοποιημένος/ακομμάτιστος χώρος. Και λέμε «παραδόξως», διότι τα εν Ελλάδι κόμματα έχουν χωθεί παντού και έχουμε ένα ιδιόμορφο πολιτειακό σύστημα μετααποικιακής κληρονομικής κομματοκρατίας.
Ναι μεν οργανωμένοι φίλαθλοι κάποιων σωματείων χρησιμοποιούν ακροδεξιά ιδεολογικά σύμβολα, όπως (παλαιότερα) σβάστικες και κέλτικους σταυρούς στις κερκίδες ΠΑΟ και ΑΕΚ, ενώ η νεκροκεφαλή των Ες Ες χρησιμοποιείται τόσο από τους Misfits του Ολυμπιακού ή τους Ιερολοχίτες του Άρη όσο και από τους Northeners του ΠΑΟΚ, αλλά η χρησιμοποίηση αυτών των φασιστικών/ναζιστικών συμβόλων δεν συνοδεύεται από ξεκάθαρη -τουλάχιστον ακροδεξιά- ρητορική. Από την άλλη, τα σύμβολα της αριστερής/αντιφασιστικής/αναρχικής ιδεολογίας είναι πολύ περισσότερα και συγκεκριμένοι οπαδικοί χώροι έχουν πλέον ξεκάθαρο αντίφα/αναρχικό πρόσημο, όπως οι οργανωμένοι της ΑΕΚ, του Ατρομήτου, μέρος οργανωμένων του ΠΑΟΚ κ.ά.
Παρ’ όλα αυτά, μιλάμε πάντα για φιλάθλους/οπαδούς και όχι μαζικό κίνημα εντός κάθε ομάδας. Στις κερκίδες οπαδών κάθε ομάδας συνυπάρχουν απολιτικοί – δεξιοί – αριστεροί – αντίφα – εθνικιστές. Το αν ακούγονται κάποιοι παραπάνω από τους υπολοίπους δεν σημαίνει πως οι, π.χ., ΠΑΟΚτζήδες είναι αντίφα ή οι γαύροι νεοδημοκράτες ή οι βάζελοι ακροδεξιοί.
Ένα άλλο παράδοξο έχει να κάνει με τα λεγόμενα «προσφυγικά» σωματεία (ΠΑΟΚ και ΑΕΚ τα μεγαλύτερα και ακολουθούν Πανιώνιος, Ιωνικός, Απόλλων Σμύρνης, Απόλλων Καλαμαριάς). Εδώ έχουμε συνύπαρξη (τουλάχιστον στα δύο μεγαλύτερα) δύο αντίθετων μεταξύ τους τάσεων: χαμένες πατρίδες, Γενοκτονία Μικρασιατών και Ποντίων, Σμύρνη στις φλόγες, ξεριζωμός των Ελλήνων της Πόλης από τους Νεοτούρκους, δικέφαλοι αετοί του Βυζαντίου συνυπάρχουν με τη διεθνιστική αναρχοκομμουνιστική ιδεολογία πολλών οπαδών των δύο «δικεφάλων».
Στας Ευρώπας, από την άλλη, έχουμε ομάδες με ξεκάθαρο ιδεολογικό πρόσημο. Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα είναι η Ιταλία, με τους ακροδεξιούς oπαδούς της Λάτσιο και τους ακροαριστερούς της Λιβόρνο, η Γερμανία με την ακροαριστερή Σανκτ Πάουλι, η Ισπανία με την αναρχική Ράγιο Βαγεκάνο και άλλες πολλές δεξιές (Ρεάλ, Μίλαν, Τσέλσι, Ρέιντζερς κ.ά.) ή εργατικές/αριστερές (Λίβερπουλ, Γουέστ Χαμ, Χάποελ Τελ Αβίβ, Σέλτικ κ.ά.).
Εκεί όμως που η ιδεολογική διαφοροποίηση είναι πιο έντονη από κάθε άλλη χώρα είναι στη συγγενή μας Κύπρο. Εκεί δεν υπάρχει σωματείο που, είτε έντονα είτε όχι, να μην έχει ξεκάθαρο ιδεολογικό πρόσημο. Οπότε υπάρχουν οι ξεκάθαρα δεξιές ομάδες, όπως οι ΑΠΟΕΛ, Ανόρθωση, Απόλλων Λεμεσού, Ολυμπιακός Λευκωσίας κ.ά., άλλες μικρότερες και ξεκάθαρα αριστερές, όπως οι Ομόνοια Λευκωσίας, Νέα Σαλαμίνα, Αλκή, Ομόνοια 29Μ, κ.ά. μικρότερες. Ακόμα και δύο μεγάλες ομάδες, που σε γενικές γραμμές θεωρούνται απολιτικές, όπως η ΑΕΛ Λεμεσού και η ΑΕΚ Λάρνακας, έχουν αριστερές καταβολές η πρώτη και δεξιές η δεύτερη. Οι αδελφοί Κύπριοι δεν διστάζουν μάλιστα να κάνουν ξεκάθαρο τον ιδεολογικό τους προσανατολισμό: Αποκλειστική χρήση ελληνικών σημαιών οι οπαδοί δεξιών σωματείων με ελληνοκεντρικά σύμβολα (αστέρι της Βεργίνας) ή πολιτικές φιγούρες της ελλαδικής ή κυπριακής Δεξιάς (π.χ., Γρίβας), ενώ οι αριστεροί οπαδοί σφυροδρέπανα, αποκλειστική χρήση κυπριακών σημαιών ή της Κούβας και φυσικά πανό με τον Τσε.
