Του Δημήτρη Γαρούφα*
Ήμουν πάντα και συνεχίζω να είμαι υπέρμαχος της φιλίας και της συνεργασίας των βαλκανικών λαών, και σε κάποιον βαθμό, με θεσμική ιδιότητα, είχα βοηθήσει στην ίδρυση και τη λειτουργία κάποιων διαβαλκανικών φορέων, με στόχο την άμβλυνση των διαφορών και την εμπέδωση κλίματος φιλίας και ειρήνης στα Βαλκάνια, ενώ για τη χώρα μας πιστεύω ότι πρέπει να λειτουργεί σε πρωταγωνιστικό ρόλο σταθεροποιητικά στην περιοχή.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι πρέπει να ξεχνούμε την Ιστορία, η μελέτη της οποίας παραδειγματίζει και συμβάλλει στη, σε κάποιον βαθμό, μη επανάληψη των λαθών. Γι’ αυτό οι εκδηλώσεις μνήμης που γίνονται κάθε χρόνο σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης και τα θύματα της Γερμανικής Κατοχής δεν είναι και δεν πρέπει να θεωρούνται σοβινιστικές, γιατί συντηρούν τη μνήμη και συμβάλλουν στον φρονηματισμό, υπενθυμίζοντας σε κάθε κατεύθυνση ότι η ανθρωπότητα δεν πρέπει να ξαναζήσει τέτοια γεγονότα.
Επανέρχομαι σε αυτό το θέμα από αυτή τη στήλη με αφορμή το γεγονός ότι αύριο, 19 Μαΐου 2024, όπως κάθε χρόνο, θα γίνουν εκδηλώσεις μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού. Τα μηνύματα των εκδηλώσεων αυτών θα ήταν πιο αποτελεσματικά αν τα κράτη-θύτες συμμετείχαν στις εκδηλώσεις, κάνοντας αυτοκριτική και καταδικάζοντας τα μελανά στίγματα του παρελθόντος, όπως σε κάποιον βαθμό έχει κάνει η Γερμανία, διπλωμάτες της οποίας συμμετέχουν σε εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα της Γερμανικής Κατοχής, και ασφαλώς είναι σωστή η απόφαση της Γερμανίας να χρηματοδοτήσει την ανέγερση μνημείου για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης.
Καλό θα ήταν κάποτε και η Τουρκία να καταδικάσει το σκοτεινό παρελθόν της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τις Γενοκτονίες Ελλήνων και Αρμενίων, στην προσπάθειά της να ομογενοποιήσει το τουρκικό κράτος. Αντί να αντιδρά κάθε χρόνο στις εκδηλώσεις που γίνονται από Αρμενίους και Έλληνες, το σωστό θα ήταν να συμμετέχει και η ίδια σε αυτές τις εκδηλώσεις, αποδεικνύοντας ότι μάλλον έμαθε να ξεχωρίζει το σωστό από το λάθος, και ότι θα αλλάξει σελίδα και θα σέβεται τις μειονότητες και τα ανθρώπινα δικαιώματα…
Δυστυχώς, όμως, η Τουρκία όχι μόνο δεν καταδικάζει τις γενοκτονίες που τη βαραίνουν, όχι μόνο δεν σέβεται την ιστορική αλήθεια, αλλά με θράσος προσπαθεί να διαστρεβλώσει την ιστορική αλήθεια και ακόμα και τώρα, διαπνεόμενη από υπέρμετρο θρησκευτικό φανατισμό, μετατρέπει σε τζαμιά ιστορικά μνημεία …
Υπάρχουν, βέβαια, και στην Τουρκία μετριοπαθείς άνθρωποι που μιλούν για ανθρώπινα δικαιώματα και αναγκαιότητα σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου. Ενδεικτικά, θα αναφέρω ότι τον Νοέμβριο του 2006 είχαμε υποδεχθεί στον Δικηγορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης αντιπροσωπία προέδρων δικηγορικών συλλόγων από την Τουρκία…
Καλωσορίζοντάς τους ως πρόεδρος τότε του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, ευχήθηκα να εμπνέεται η χώρα τους από το όραμα της ευρωπαϊκής προοπτικής, με σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου…
Η απάντησή τους ήταν ότι ακόμα κι αν δεν το ζητά αυτό η Ευρώπη, πρέπει να διαπνέονται από αυτές τις αρχές και το όραμα αυτό για να γίνουν σύγχρονο δημοκρατικό κράτος… Δυστυχώς, όμως, στα χρόνια που πέρασαν η Τουρκία δείχνει να λειτουργεί με όραμα και νοσταλγία για το σκοτεινό παρελθόν της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κι όχι μιας ευρωπαϊκής δημοκρατικής Τουρκίας…
Γι’ αυτό τα ποντιακά σωματεία πρέπει με ενότητα και επιστημονική τεκμηρίωση να κάνουν αγώνα σε διεθνές επίπεδο, προβάλλοντας τα ιστορικά γεγονότα και ευαισθητοποιώντας τη διεθνή κοινή γνώμη για να αναγνωρισθεί η Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού όχι ως τιμωρία της Τουρκίας, αλλά ως ενέργεια φρονηματισμού για αποφυγή επανάληψης τέτοιων ενεργειών στο μέλλον…
*Δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
