Του Ευθ. Π. Πέτρου
Οι επόμενες ημέρες ή ίσως και ώρες θα δείξουν κατά πόσον θα υπάρξει αυτοσυγκράτησις και δεν θα έχουμε κλιμάκωση με εμπλοκή περισσοτέρων χωρών, στην πολεμική εμπλοκή της Μέσης Ανατολής ή θα ανοίξουν οι πύλες ενός Αρμαγεδδώνος. Σε κάθε περίπτωση, είναι ξεκάθαρο πως ο ελληνισμός ευρίσκεται στην γραμμή της αντιπαραθέσεως. Όλες οι αμερικανικές στρατιωτικές κινήσεις προς την Μέση Ανατολή υποστηρίζονται από την Σούδα, στην Κρήτη. Και τώρα βλέπουμε ότι τα βρεταννικά μαχητικά που αναχαίτισαν ιρανικά βλήματα και UAV, κατευθυνόμενα προς το Ισραήλ, απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο της Δεκελείας στην Κύπρο. Ασχέτως προς το καθεστώς των αμερικανικών και βρεταννικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα και στην Κύπρο (στο οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω) το γεγονός είναι ότι η χώρα μας αποτελεί στρατηγικό βάθος για τις δυτικές δυνάμεις που επιχειρούν στην Μέση Ανατολή. Τούτο συνεπάγεται και έκθεση σε κινδύνους τους οποίους οι κυβερνήσεις μας πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψιν τους. Σε μια χώρα που ελέγχει το σταυροδρόμι της ανατολικής Μεσογείου ο εφησυχασμός είναι πολυτέλεια και η αντίληψις ότι η δυνητική απειλή προέρχεται μόνον από την Τουρκία, συνιστά επικίνδυνη υπεραπλούστευση. Η εγρήγορσις πρέπει να είναι διαρκής και πολυεπίπεδη.
Βεβαίως το καθεστώς των αμερικανικών εγκαταστάσεων στην Κρήτη, είναι πολύ διαφορετικό από αυτό των βρεταννικών στην Κύπρο. Και για αυτό θα δούμε ξεχωριστά την κάθε περίπτωση. Στην Σούδα υπάρχει μια αμερικανική αεροπορική βάσις και μια λιμενική εγκατάστασις υποστηρίξεως (Naval Support Activity). Χωρίς τις εγκαταστάσεις αυτές, ο αμερικανικός στόλος δεν μπορεί να κάνει και πολλά πράγματα στην Μέση Ανατολή. Ως εκ τούτου πρέπει να μας απασχολήσει το εάν η Ελλάς έχει εξασφαλίσει όλα τα οφέλη που δικαιούται από την χρήση αυτή.
Στην Κύπρο τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Οι βρεταννικές εγκαταστάσεις δεν είναι βάσεις αλλά εδάφη υπό βρεταννική κυριαρχία (British Sovereign Areas – BSA). Η νομική διαμόρφωσις του καθεστώτος τους, είχε προηγηθεί της ανακηρύξεως της Κυπριακής Δημοκρατίας την 1η Οκτωβρίου του 1960. Επίσης οι εγκαταστάσεις αυτές διατηρούν, σε συνεργασία βεβαίως με τις κυπριακές αρχές τον έλεγχο του εναερίου χώρου της Κύπρου και του FIR Λευκωσίας. H δυνατότης παρεμβάσεως της κυπριακής κυβερνήσεως στα τεκταινόμενα εντός των βρεταννικών εγκαταστάσεων είναι πρακτικώς μηδενικές. Όταν δηλαδή απογειώθηκαν τα βρεταννικά μαχητικά για να συνδράμουν την αεράμυνα του Ισραήλ, δεν είχαν υποχρέωση καν να ενημερώσουν την κυπριακή κυβέρνηση, η οποία με την σειρά της, επ’ ουδενί θα μπορούσε να αποτρέψει την εμπλοκή στις επιχειρήσεις. Δεν θα πρέπει βεβαίως να μας διαφεύγει ότι σε γενικές γραμμές οι σχέσεις της Κύπρου με το Ισραήλ ήσαν ανέκαθεν καλές, αλλά τα τελευταία δέκα χρόνια ανεπτύχθησαν σε συνεργασία στους τομείς των πληροφοριών και ασφαλείας καθώς και στις αεροπορικές μεταφορές.
Η πραγματικότητα όμως είναι αδήριτη. Η γεωγραφία η οποία επροίκισε την Ελλάδα και την Κύπρο με το πλεονέκτημα να ευρίσκονται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, «κατεδίκασε» ταυτοχρόνως τα ελληνικά κράτη να «εγγίζουν» τις γραμμές των αντιπαραθέσεων και των συρράξεων της Μέσης Ανατολής. Που μάλλον θα αργήσουν να τελειώσουν….
Δημοσιεύεται στην «Εστία»
