Η αγγαρεία του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής

Η προχθεσινή συνεδρίαση άρχισε και κατέληξε με ένα μεγάλο χασμουρητό των συμμετεχόντων, και με μια μόνιμη απορία τι στο καλό εξυπηρετεί αυτός ο άνευρος και  αποστεωμένος θεσμός

Της Κύρας Αδάμ

Η προχθεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, που υποτίθεται ότι εξετάζει τις ανάγκες και τα προβλήματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και αναζητά την -ει δυνατόν- μεγαλύτερη σύγκλιση απόψεων και θέσεων των κομμάτων, άρχισε και κατέληξε με ένα μεγάλο χασμουρητό των συμμετεχόντων και με μια μόνιμη απορία των ενδιαφερομένων «έξω από την πόρτα» τι στο καλό εξυπηρετεί αυτός ο άνευρος και  αποστεωμένος θεσμός.

Ουδείς κατάλαβε αν υπήρχε προηγούμενη συμφωνημένη ατζέντα της συνεδρίασης ή επρόκειτο για ανοιχτή συνάθροιση εκπροσώπων κομμάτων «για να τα πουν» γενικώς.

Η χρονική στιγμή της τυπικής σύγκλισης του διακομματικού αυτού οργάνου είναι κάτι παραπάνω από απαιτητική: η πρόσφατη πρόκληση της Τουρκίας, με την αμφισβήτηση της εθνικής κυριαρχίας σε νησίδες και βραχονησίδες σε όλο σχεδόν το κεντρικό Αιγαίο, η επικείμενη επίσκεψη του Κ. Μητσοτάκη στην Άγκυρα, η κατάσταση στην Ουκρανία και οι υπόγειες συμφωνίες στις Βρυξέλλες για να μετατραπεί η Ε.Ε. σε «εργοτάξιο» αμυντικής βιομηχανίας ώστε να στηρίξει το Κίεβο, το Κυπριακό, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και η επιχειρησιακή εμπλοκή της Ελλάδας κ.λπ. κ.λπ.

Θεωρητικώς, οι εκπρόσωποι των κομμάτων και της κυβέρνησης θα ήταν υποχρεωμένοι να κουβεντιάζουν για ώρες και υπό καθεστώς απορρήτου, αναζητώντας τις βέλτιστες ιδέες και προτάσεις για την εξωτερική πολιτική.

Έσπευσαν όμως οι ίδιοι, με ομοφωνία και πλήρως ευθυγραμμισμένη συναίνεση, να ανακοινώσουν ότι συζήτησαν πολύ για τη Μέση Ανατολή, στην κρίση της οποίας η Ελλάδα διαδραματίζει παράπλευρο και δευτερεύοντα ρόλο στις εξελίξεις, αλλά δεν είχαν χρόνο να κουβεντιάσουν τα φλέγοντα ελληνοτουρκικά θέματα, εν όψει μάλιστα της επίσκεψης του πρωθυπουργού στην Άγκυρα.

Η στάση αυτή των εκπροσώπων κυβέρνησης και κομμάτων δεν είναι τυχαία. Πράγματι, υπάρχουν ομοφωνία και συναίνεση μεταξύ κυβέρνησης και κομμάτων να μην κουβεντιάζουν τα «βαριά θέματα» που απασχολούν την Ελλάδα. Στο κάτω κάτω της γραφής, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, με ελάχιστες αποσπασματικές αντιδράσεις, έχουν εκχωρήσει κυρίως τον χειρισμό των ελληνοτουρκικών θεμάτων στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Και τούτο διότι, πλην αποσπασματικών και εν πολλοίς άστοχων μεμονωμένων ερωτήσεων στη Βουλή, τα πολιτικά κόμματα, κυρίως αυτά που εναλλάσσονται στην εξουσία, δεν διαφέρουν ουσιωδώς στις θέσεις τους στον χειρισμό των θεμάτων. Καλύπτονται εξάλλου από τον γενικότερο διαφανή μανδύα της κατευναστικής πολιτικής απέναντι στην Άγκυρα και της συγκάλυψης άστοχων ενεργειών της εκάστοτε προηγούμενης κυβέρνησης, που μεταβιβάζονται αυτούσιες στην εκάστοτε επόμενη, προς δόξα και επικράτηση του εκάστοτε κομματικού επιτελικού κράτους, που δεν διαφέρει ουσιωδώς στη φιλοσοφία του από το προηγούμενο ή το επόμενο.

Οι περιπτώσεις άστοχων ενεργειών ή αδυναμιών στην εξωτερική πολιτική είναι πολλές και βαριές, και τη δεσμεύουν, αντί να της δίνουν δυναμική στην υποστήριξη της ελληνικής κυριαρχίας και των εθνικών συμφερόντων.

Για παράδειγμα, είναι εμφανής η αδυναμία της παρούσας κυβέρνησης να αποστομώσει διεθνώς με απόλυτο νομικό τρόπο τον ολοένα πιο πιεστικό ισχυρισμό της Άγκυρας ότι οι νησίδες και οι βραχονησίδες στο Αιγαίο, που δεν έχουν αποδοθεί με διεθνείς συνθήκες στην Ελλάδα, δεν της ανήκουν, δηλαδή δεν έχουν ελληνική κυριαρχία. Το θέμα ξεκίνησε στα Ίμια και γιγαντώνεται στις μέρες μας, χωρίς κανένα κόμμα να έχει βουτήξει στα βαθιά για να λυθεί. Για παράδειγμα, ουδέν κόμμα και ουδεμία κυβέρνηση σκέφτονται ποτέ, με τη δημιουργική  συναίνεση όλων, να απαιτήσουν από το ΝΑΤΟ να πάρει πίσω τις παράνομες και έωλες αποφάσεις προηγούμενων δεκαετιών για αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νήσων, πάνω στις οποίες η Τουρκία χτίζει τις αμφισβητήσεις της ελληνικής κυριαρχίας με επιχειρησιακούς κυρίως τρόπους.

Για παράδειγμα, ουδείς έχει ασχοληθεί στα σοβαρά με το θέμα «ταμπού» του εύρους του ελληνικού εναέριου χώρου, δίνοντας μια οριστική απάντηση, που θα σέβεται την ελληνική κυριαρχία και τα εθνικά συμφέροντα. Τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά και πολύ σοβαρά, και καμιά κυβέρνηση και κανένα κόμμα δεν καλύπτονται από την -αποδυναμωμένη πλέον- «ασπίδα» του ενός και μοναδικού θέματος συζήτησης με την Τουρκία, του καθορισμού υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο. Και, φυσικά, οι σοβαρότεροι των κομμάτων και της κυβέρνησης δεν πιστεύουν πλέον ότι «έχουμε στο τσεπάκι μας» όλες τις ευνοϊκές αποφάσεις του ΔΔΧ για τα εθνικά συμφέροντα.

Αλλά αυτά είναι θέματα προς συζήτηση μεταξύ τυρού και αχλαδιού…