Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 96 ετών η εμβληματική ηθοποιός Ειρήνη Παπά. Λιτή, δωρική μορφή, σύμβολο της ελληνικής ομορφιάς, διάσημη εκπρόσωπος του μεσογειακού πολιτισμού στο εξωτερικό, χαρισματική και δυναμική γυναίκα, η Ειρήνη Παπά έγινε διεθνώς γνωστή για τις υποκριτικές της ικανότητές και το πνεύμα της. Στη σταδιοδρομία της, αναμετρήθηκε με σημαντικούς γυναικείους ρόλους του θεάτρου και του κινηματογράφου, ενσαρκώνοντας πλήρως τη δύναμη τής αρχαίας τραγωδίας.
Η Ειρήνη Παπά (το πραγματικό όνομα της οποίας ήταν Ειρήνη Λελέκου), γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1926 στο Χιλιομόδι Κορινθίας, όπου πέρασε τα παιδικά της χρόνια. Οι γονείς της ήταν δάσκαλοι και είχε τρεις αδελφές. Η εφηβεία της, τη βρίσκει στην Αθήνα να παρακολουθεί μαθήματα υποκριτικής στην Εθνική Σχολή Κλασσικού Θεάτρου. Στα 15 της έχει ήδη πάρει τον καλλιτεχνικό της δρόμο, αφού εργαζόταν σαν ραδιοφωνική παραγωγός, τραγουδίστρια και χορεύτρια. Σε ηλικία 18 χρόνων παντρεύεται τον συγγραφέα ‘Αλκη Παπά, και παρόλο που ο γάμος τους δεν κράτησε πολύ, η ηθοποιός διατήρησε το επίθετο με το οποίο έγινε παγκοσμίως γνωστή.
Στα πρώτα της βήματα στο θεατρικό σανίδι συμμετέχει σε παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου. Το ξεχωριστό της ταλέντο και οι εξαιρετικές της ερμηνείες σε αρχαίες τραγωδίες, όπως «Μήδεια» και «Ηλέκτρα», δεν αργούν να την κάνουν διάσημη. Η αγάπη και ο σεβασμός της ηθοποιού για το αρχαίο δράμα ήταν μεγάλη. Όταν αποφάσισε να σταματήσει να ερμηνεύει τέτοιους ρόλους, δήλωσε σε συνέντευξή της στην εφημερίδα «Αβενίρε», της Ρώμης: «Αποφάσισα ότι δε θα παίξω πια, διότι η τραγωδία συνεπάγεται μια τεράστια ευθύνη. Και ο φόβος ότι θα μπορούσα να μην ανταπεξέλθω, θα με έκανε να νιώσω πολύ άσχημα».
Στον τελευταίο της χρόνο στη σχολή, ο Αλέκος Σακελλάριος την είδε να παίζει στον Μάκβεθ. Ο ίδιος, της ζήτησε να βγει στην επιθεώρηση. Και παρόλο που ήταν εκ διαμέτρου αντίθετο με εκείνη και την κλασσική παιδεία της, είπε το «ναι». Το ντεμπούτο της στο σινεμά γίνεται το 1948 στην ταινία «Χαμένοι ‘Αγγελοι» σε σκηνοθεσία Νίκου Τσιφόρου. Το 1951 έρχεται η «Νεκρή Πολιτεία», του Φρίξου Ηλιάδη, με συμπρωταγωνιστή τον Γιώργο Φούντα. Η ταινία συμμετέχει στο Φεστιβάλ Καννών και όλοι μένουν άφωνοι, αναγνωρίζουν αυτό το νέο πρόσωπο ως κάτοχο μίας μοναδικότητας.
Το 1962 συνεργάστηκε με τον Μιχάλη Κακογιάννη και πρωταγωνίστησε στην κινηματογραφική μεταφορά της «Ηλέκτρας» του Ευριπίδη μαζί με τον Γιάννη Φέρτη, την Αλέκα Κατσέλη και τον Μάνο Κατράκη. Η ταινία συνολικά κέρδισε 24 βραβεία και τιμητικές διακρίσεις, ανάμεσά τους και τα βραβεία καλύτερης κινηματογραφικής μεταφοράς και ηχητικής επένδυσης στο Φεστιβάλ των Καννών (1962).
Η Ειρήνη Παπά είχε πάρει μέρος σε περισσότερες από 80 ταινίες, με γυρίσματα σε όλο τον κόσμο (Τσινετσιτά, Χόλιγουντ, Γιουγκοσλαβία, Λίβανος, Μαρόκο, Βραζιλία, Αυστραλία, Πορτογαλία κ.α.) έχοντας στο πλευρό της συμπρωταγωνιστές , μεταξύ άλλων, τους Μάρλον Μπράντο, Ιβ Μοντάν, Γκρέγκορι Πεκ, ‘Αντονι Κουίν, Ρίτσαρντ Μπάρτον, Τζαν Μαρία Βολοντέ, Τζέιμς Κάγκνεϊ. Εκτός από τις επιτυχημένες μεταφορές των τραγωδιών, οι πιο γνωστές ταινίες της είναι η αξέχαστη υπερπαραγωγή του Χόλιγουντ «Τα κανόνια του Ναβαρόνε», όπου ενσαρκώνει τον ρόλο της αγωνίστριας Μαρίας Παπαδήμου (1961) και ο «Αλέξης Ζορμπάς», που κρατά το ρόλο της Χήρας (1964).
Το έντονο βλέμμα της, οι καθαρές γραμμές του προσώπου της, τα χαρακτηριστικά «Καρυάτιδας», τίτλος που την ακολούθησε σε όλη την καριέρα της, και η έντονη προσωπικότητά της, κατακτούν το διεθνές κοινό και τους Αμερικανούς παραγωγούς. Για την ταινία με πρωταγωνιστή τον αείμνηστο ‘Αντονι Κουίν, οι δημοσιογράφοι της εποχής την «επαινούν» αλλά και την «υμνούν» για την ερμηνεία της. Η ίδια η ηθοποιός έχει δηλώσει για τους ρόλους που επέλεγε: «Ποτέ δεν θέλησα να παίξω αισθησιακούς ρόλους ή ρόλους επιθυμητών γυναικών. Αυτό που ήθελα πάντα είναι να παίζω εμένα, δηλαδή την ανεξάρτητη αγωνίστρια».
Η μια επιτυχία διαδέχεται την άλλη και η Ειρήνη Παπά βρίσκεται για πολλές δεκαετίες στο διεθνές κινηματογραφικό προσκήνιο. Η επιβεβαίωση για τη σκληρή της δουλειά και το ταλέντο της, έρχεται το 1969 με την ταινία «Ζ», του Κώστα Γαβρά η οποία κερδίζει το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.
Το θεατρικό της ντεμπούτο στη σκηνή του Μπρόντγουει, πραγματοποιείται το 1967 με το έργο «Εκείνο το καλοκαίρι, εκείνο το φθινόπωρο» στο πλευρό του Γιον Βόιντ (του πατέρα της Αντζελίνα Τζόλι) ενώ αργότερα τη συναντάμε να ερμηνεύει την Ελένη στις «Τρωάδες» (1972) και την Κλυταιμνήστρα στην «Ιφιγένεια» (1977)σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Κακογιάννη. Στις «Τρωάδες», που γυρίστηκε στα αγγλικά με ξένους ηθοποιούς, η Παπά γνώρισε τη συμπρωταγωνίστριά της Κάθριν Χέμπορν, που ενσάρκωσε την Εκάβη, με την οποία ανέπτυξαν δυνατή φιλία. Μάλιστα η Χέμπορν δήλωνε δημόσια ότι η Παπά είναι μια από τις καλύτερες ηθοποιούς του σινεμά.
Το 1972 εμφανίζεται στο πλευρό τού, αργότερα βραβευμένου με όσκαρ Έλληνα συνθέτη Βαγγέλη Παπαθανασίου. Την πείθει να δοκιμάσει το ταλέντο της στο τραγούδι. Η Ειρήνη Παπά ηχογραφεί μαζί του το «666», τελευταίο άλμπουμ του μουσικού συγκροτήματος «Aphrodite’s Child», με αναφορές στην «Αποκάλυψη του Ιωάννη» και στιχουργική συμβολή του σκηνοθέτη Κώστα Φέρρη. Ακολουθούν άλλες δύο συνεργασίες της με τον Βαγγέλη Παπαθανασίου: οι «Ωδές» με ελληνικά δημοτικά τραγούδια διασκευασμένα από τον Vangelis και οι «Ραψωδίες» με ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας.
Οι δεσμοί της Ειρήνης Παπά με το ιταλικό κοινό χρονολογούνται από τη δεκαετία του ’60, όταν η Ελληνίδα ηθοποιός πρωταγωνιστούσε σε διεθνείς παραγωγές με έντονο ελληνικό χρώμα. Το 1968 ήρθε ο ρόλος της Πηνελόπης στην «Οδύσσεια» του Φράνκο Ρόσι για λογαριασμό της ιταλικής τηλεόρασης. Η παρουσία της σε μία εξαιρετικά δημοφιλή σειρά την καθιέρωσε ως σύμβολο της ελληνικής ομορφιάς. Οι δεσμοί ενισχύθηκαν με συμμετοχές της Ειρήνης Παπά σε θεατρικές και τηλεοπτικές παραγωγές στην Ιταλία.
Η προσφορά της Ειρήνης Παπά στην τέχνη έχει αναγνωριστεί πολλές φορές τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας, μέσα από τις αμέτρητες διακρίσεις που έχει λάβει κατά καιρούς. Το 1995 τιμήθηκε με το Παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο. Το 2000 της απονεμήθηκε ο τίτλος της «Γυναίκας της Ευρώπης» για την προσφορά της στην προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτισμικής ταυτότητας.
Το 2008 βραβεύτηκε με το «Διεθνές Βραβείο για τον Πολιτισμό» από την οργάνωση Premio Roma στο αρχαίο θέατρο της «Όστια Αντίκα», λίγα χιλιόμετρα έξω από την ιταλική πρωτεύουσα. Πρόκειται για μία εξαιρετικά τιμητική διάκριση, καθώς το συγκεκριμένο βραβείο έχει απονεμηθεί κατά το παρελθόν σε ποντίφικες και στον δήμαρχο της Ρώμης Βάλτερ Βελτρόνι, ανάμεσα σε άλλους. Όταν ανέβηκε στη σκηνή για να παραλάβει το βραβείο της είχε δηλώσει με εμφανή συγκίνηση: «Δεν ξέρω αν πρέπει να γελάσω ή να κλάψω, μπορώ μόνο να πω ότι η Αθήνα θα είναι πάντα η μητέρα μου, αλλά η Ρώμη, παράλληλα, είναι δεύτερη μητέρα μου, από ξεκάθαρη επιλογή μου».
Το 2009 η Ελληνίδα ηθοποιός τιμήθηκε με το «Χρυσό Λέοντα» της 40ης Μπιεννάλε Θεάτρου Βενετίας, ύστερα από πρόταση του διευθυντή της διοργάνωσης, του γνωστού σκηνοθέτη, Μαουρίτσιο Σκαπάρρο. Εκείνη ευχαριστώντας για το βραβείο, τόνισε, ότι «προτιμά να της παρέχονται τα αναγκαία οικονομικά μέσα για να μπορεί να συνεχίσει να δημιουργεί στο χώρο του θεάτρου». Αναφερόμενη στην αρχαία τραγωδία, υπογράμμισε: «Τα έργα αυτά με συγκινούσαν από τα δώδεκά μου χρόνια. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι είναι επίκαιρα όσο ποτέ, καθρέφτης της κοινωνίας μας και των όποιων αντιφάσεών της».
Την ίδια χρονιά, η Ειρήνη Παπά ήταν ανάμεσα στους 260 καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, που προσκάλεσε ο Πάπας Βενέδικτος στην Καπέλα Σιξτίνα του Βατικανού, για να τους ζητήσει «να μεταδώσουν με την τέχνη τους το μήνυμα του Θεού».
Στο «Σχολείον της Αθήνας- Ειρήνη Παπά» (που στεγάζεται σήμερα η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου) στην οδό Πειραιώς, εκεί που η σπουδαία ηθοποιός ονειρεύτηκε από τη δεκαετία του ’80 να ιδρύσει ένα σχολείο θεάτρου, γιόρτασαν τον Σεπτέμβριο του 2018 τα γενέθλια της, το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο μαζί με το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας και το Ίδρυμα Κακογιάννη σε μια ελληνοϊταλική γιορτή με προβολή της ταινίας «Οδύσσεια» (1968) του Φράνκο Ρόσι- μια παραγωγή της Rai, με την ίδια στο ρόλο της Πηνελόπης.
Συλλυπητήριο μήνυμα της ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την απώλεια της Ειρήνης Παπά
Μόλις πληροφορήθηκε την είδηση της απώλειας της Ειρήνης Παπά, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Μεγαλοπρεπής, αρχοντική, δυναμική, η Ειρήνη Παπά ήταν η προσωποποίηση του ελληνικού κάλλους στην κινηματογραφική οθόνη και στη θεατρική σκηνή, μία διεθνής πρωταγωνίστρια που εξέπεμπε ελληνικότητα. Με τη δύναμη του ταλέντου της και τη γοητεία της προσωπικότητάς της, κατέκτησε τον κόσμο του κινηματογράφου και του θεάτρου, παίζοντας σε δεκάδες ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, παραστάσεις. Πάντα με τους δικούς της όρους, χωρίς να κάνει παραχωρήσεις. Δεν δίσταζε να πηγαίνει αντίθετα στο καθιερωμένο από τη νεαρή της ηλικία, όταν σπουδάστρια της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου και μαθήτρια του Ροντήρη και του Γληνού, έκανε το ντεμπούτο της σε επιθεώρηση του Αλέκου Σακελλάριου. Αυτή η ατίθαση στάση, αυτή η ελευθερία, την οδήγησε σε μια μεγάλη, ζηλευτή καριέρα. Στην “Ηλέκτρα” και στον “Ζορμπά” του Κακογιάννη, στα “Κανόνια του Ναβαρόνε”, στο “Ζ” του Γαβρά, σε συνεργασίες με τον Έλιο Πέτρι, τον Φραντζέσκο Ρόζι, τον Μανοέλ ντε Ολιβέιρα. Με τη φωνή της απέδωσε τις “Ωδές” του Βαγγέλη Παπαθανασίου μεταφέροντας τον ελληνικό ήχο σε όλο τον κόσμο. Μας χάρισε μοναδικές ερμηνείες στο αρχαίο δράμα, στο οποίο είχε αφιερωθεί. Θυμάμαι τη συνομιλία μας το 1999, όταν ανέλαβα ως Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού. Με συνεχάρη και με το πάθος που τη διέκρινε, μου είπε ότι αυτό που έπρεπε να κάνουμε, είναι να ανοίξουμε τα αρχαία θέατρα στο κοινό, στους δημιουργούς του θεάτρου, ώστε το αρχαίο δράμα να βρίσκεται στον φυσικό του χώρο. Της απένειμαν τη διάκριση της “Γυναίκας της Ευρώπης”. Είναι ένας τίτλος που περιορίζει το εύρος της προσωπικότητας της Ειρήνης Παπά, μιας γυναίκας, μιας Ελληνίδας με τεράστια απήχηση σε όλο τον κόσμο. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά της».
Ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης, σε δήλωσή του ανέφερε: «Ταυτισμένη με την κλασική ελληνική ομορφιά, η Ειρήνη Παπά υπήρξε πρέσβειρα του ελληνικού πολιτισμού. Η αυστηρή, δωρική φυσιογνωμία της σφράγισε τον ελληνικό κινηματογράφο με τεράστιες διεθνείς επιτυχίες μέσα από συνεργασίες, όπως αυτή με τον Μιχάλη Κακογιάννη. Με πολλές διακρίσεις, η εμβληματική Ελληνίδα θα μείνει για πάντα ζωντανή στη μνήμη μας και για τη σημαντική προσφορά της στο θέατρο, με τη λειτουργία του Σχολείου, ενός χώρου που είχε ονειρευτεί ως κοιτίδα του θεάτρου και στεγάζει πλέον την Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου».
Συλλυπητήριο μήνυμα Μ. Βαρβιτσιώτη για τον θάνατο της Ειρήνης Παππά
“Με θλίψη αποχαιρετούμε σήμερα την Ειρήνη Παππά”, αναφέρει ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, σε ανάρτησή του στο twitter.
“Μια αξεπέραστη ηθοποιό, μια δυναμική γυναίκα, μια λαμπερή προσωπικότητα. Μορφή ταυτόσημη της ελληνικότητας, πρέσβευσε παγκοσμίως τον ελληνισμό και έφερε την αρχαία ελληνική τραγωδία πιο κοντά σε όλους μας. Τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια”.
Η Σία Αναγνωστοπούλου (ΣΥΡΙΖΑ) για την απώλεια της Ειρήνης Παπά
«Σήμερα, στους αποχαιρετισμούς, επιστρέφει η μνήμη μας στη μοναδικότητα της Ειρήνης Παπά, στη ζάλη μιας ομορφιάς φτιαγμένης από τα υλικά της γης του Χιλιομοδιού, ταυτισμένης με τα πρόσωπα των γυναικών των μεγάλων τραγωδιών. Η Ηλέκτρα, η Ιφιγένεια η Μήδεια είναι το δωρικό της πρόσωπο», αναφέρει η Σία Αναγνωστοπούλου για την απώλεια της Ειρήνης Παπά.
Η τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ σημειώνει ότι «η γλώσσα της Ειρήνης Παπά, είναι αυτή του αγέρωχου σώματος, μια “ημιθεϊκή μορφή” που συνοδεύει και σχηματοποιεί την ερμηνευτική τεχνική της, στις μεγάλες τραγωδίες του Αρχαίου Θεάτρου και στις εικόνες που αιχμαλώτισε η παγκόσμια κινηματογραφική οθόνη, για εκείνη». «Γλώσσα», τονίζει, «που κορυφώνεται και σφραγίζει τις ταινίες του Κακογιάννη και ας συμμετείχε σε χολιγουντιανές παραγωγές, και ας είχε πρωταγωνιστήσει στο Μπρόντγουεϊ».
«Γι’ αυτό και οι αποχαιρετισμοί είναι δύσκολοι με την αιώνια ηθοποιό, δεν χωρούν παρελθοντικό χρόνο», υπογραμμίζει η κυρία Αναγνωστοπούλου, «είναι δεμένοι με ένα διαρκές παρόν της Ειρήνης Παπά». «Σιωπή και σεβασμός το τελευταίο μας αντίο», αναφέρει καταληκτικά.
ΚΚΕ: Aποχαιρετούμε με θλίψη τη μεγάλη ηθοποιό Ειρήνη Παπά, πρέσβειρα των παρακαταθηκών του κλασσικού πολιτισμού και της μεσογειακής αισθητικής σε όλο τον κόσμο
«Αποχαιρετούμε με θλίψη τη μεγάλη ηθοποιό Ειρήνη Παπά, πρέσβειρα των παρακαταθηκών του κλασσικού πολιτισμού και της μεσογειακής αισθητικής σε όλο τον κόσμο» αναφέρει το ΚΚΕ σε ανακοίνωσή του.
«Γεννημένη το 1926 στο Χιλιομόδι Κορινθίας, η Ειρήνη Παπά διαμορφώθηκε από τις αφηγήσεις της “σπουδαίας παραμυθατζούς” γιαγιάς της, από την αγάπη για την αρχαία ελληνική γραμματεία που της εμφύσησαν οι δάσκαλοι γονείς της και από τα νερά, τα πουλιά, το φεγγάρι και τους ίσκιους του χωριού της που, όπως αφηγήθηκε η ίδια, “μου έμαθε τον τρόπο να παίζω”.
Η “ζωντανή Καρυάτιδα”, όπως την αποκαλούσε ο διεθνής Τύπος, με την δωρική κατατομή και την υψηλή υποκριτική, που αντανακλούσε τη βαθιά καλλιεργημένη προσωπικότητά της και το ήθος της, ενσάρκωσε πλήρως τη δύναμη της αρχαίας τραγωδίας, ενώ κατέκτησε το διεθνές θεατρικό και κυρίως κινηματογραφικό στερέωμα με σπουδαίους ρόλους, μεταξύ αυτών στην “Ηλέκτρα” και στον “Ζορμπά” του Μ. Κακογιάννη και στο “Ζ” του Κ. Γαβρά.
Έχοντας συμμετάσχει σε περισσότερες από 80 ταινίες διεθνώς, σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, δίπλα σε μεγάλους σκηνοθέτες και ηθοποιούς, η Ειρήνη Παπά, στη μακρόχρονη καριέρα της τιμήθηκε με πολλά διεθνή βραβεία» προσθέτει η ανακοίνωση του κόμματος.
Το ΚΚΕ εκφράζει τα συλλυπητήριά του στους οικείους της.
Συλλυπητήριο μήνυμα του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου για την απώλεια της Ειρήνης Παπά
Με ανακοίνωσή του, το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου αποχαιρετά την Ειρήνη Παπά. Το ΕΚΚ αναφέρει αναλυτικά:
«Η Ειρήνη Παπά υπήρξε διεθνής σταρ του κινηματογράφου, η μεγαλύτερη που γέννησε αυτός ο τόπος. Η εικόνα της είναι ένα διαχρονικό αποτύπωμα της γυναικείας ελληνικής ομορφιάς. Η λάμψη που εξέπεμπε το βλέμμα της, σ’ έκανε να πιστεύεις πως η μοίρα του Έλληνα είναι το ταξίδι και η περιπέτεια στον ανοικτό ορίζοντα.
Την Ειρήνη Παπά την ανακάλυψε ο Αλέκος Σακελλάριος όταν ήταν ακόμη μαθήτρια στη Σχολή του Εθνικού. Τον πρώτο ρόλο της όμως στον κινηματογράφο, στην ταινία του Νίκου Τσιφόρου “Χαμένοι άγγελοι” το 1948, της τον έδωσε ο Φιλοποίμην Φίνος. Ακολούθησαν πάνω από 50 κινηματογραφικές ταινίες, κυρίως στο εξωτερικό, σκηνοθετών όπως ο Μάριο Μονιτσέλι, ο Κάρλο Λιτσάνι, ο Φραντσέσκο Ρόζι, ο Έλιο Πέτρι, ο Κώστας Γαβράς, ο Μάρτιν Ριτ, ο Ρόμπερτ Γουάιζ. Στάθηκε δε δίπλα σε σπουδαίους ηθοποιούς όπως ο Κερκ Ντάγκλας, ο Ιβ Μοντάν, ο Γκέγκορι Πεκ, ο Άντονι Κουίν, ο Τζέιμς Κάγκνεϊ, ο Τζιάν Μαρία Βολοντέ».
«Η Ειρήνη Παπά χρωστά τη φήμη της στην Αρχαία Τραγωδία και στον Μιχάλη Κακογιάννη, ο οποίος την εμπιστεύτηκε σε ρόλους που βασίστηκαν στο δωρικό παρουσιαστικό της κι έμελλε να γίνουν οι πιο εμβληματικοί της καριέρας της» προσθέτει η ανακοίνωση, τονίζοντας ότι το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου εκφράζει τα βαθιά συλλυπητήριά του στους οικείους της.
«Πέθανε η Ειρήνη Παπά, αξέχαστη Πηνελόπη στην Οδύσσεια, συμπαραγωγή της Rai», γράφει η La Repubblica – Ισχυρή η παρουσία της, στην ιταλική καλλιτεχνική σκηνή
Η ιταλική εφημερίδα La Repubblica δημοσιεύει πρώτη είδηση, στην διαδικτυακή της έκδοση, τον θάνατο της Ειρήνης Παπά. «Πέθανε η ειρήνη Παπά, το ιταλικό τηλεοπτικό κοινό θα την θυμάται, πάντα, ως Πηνελόπη, στην τηλεοπτική σειρά Οδύσσεια, του 1968, συμπαραγωγή της Rai», γράφει η εφημερίδα της Ρώμης.
Σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις της, όταν τιμήθηκε με το βραβείο Μπιενάλε Θεάτρου Βενετίας, η Ειρήνη Παπά είχε δηλώσει «όλα τα βραβεία αποτελούν τιμή και δόξα, για τον λόγο αυτό ευχαριστώ το ιταλικό κοινό, που τόσο με έχει τιμήσει». Η Ιταλία αποτελούσε, ουσιαστικά, ένα δεύτερό της σπίτι, μια χώρα στην οποία είχε ξεκινήσει την διεθνή της καριέρα, στις αρχές της δεκαετίας του πενήντα. Με συνεργασίες με σκηνοθέτες όπως οι Φραντσέσκο Ρόζι, Έλιο Πέτρι, Μάουρο Μπολονίνι, Μαουρίτσιο Σκαπάρο.
Στα χρόνια της δικτατορίας των συνταγματαρχών, από την Ιταλία, πάντα, η εκλιπούσα ηθοποιός είχε βοηθήσει έμπρακτα τις οργανώσεις της Αντίστασης, ενώ και μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην χώρα μας, όταν οι επαγγελματικές τις υποχρεώσεις της το επέτρεπαν, συνέχισε να περνά σημαντικές περιόδους στην Αιώνια Πόλη, στο διαμέρισμά δίπλα στη Βια Βένετο, την οδό της θρυλικής «γλυκιάς ζωής».
Ιδιαίτερα σημαντική, στην αρχή της νέας χιλιετίας, η επαγγελματική συνεργασία της με το πανεπιστήμιο της Ρώμης, Τορ Βεργκάτα: σε θέατρο που σχεδίασε ο Σαντιάγο Καλατράβα, είχε σκηνοθετήσει και πρωταγωνιστήσει στις «Τρωάδες» και στην «Εκάβη» του Ευριπίδη. «Μαθαίνω τόσα πολλά από τους νέους, προσπαθώ να τους πω όσα γνωρίζω. Προτιμώ να τους κάνω ερωτήσεις, όχι να δίνω απαντήσεις», είχε δηλώσει, λίγο πριν την πρεμιέρα, η Ελληνίδα ηθοποιός που «υιοθετήθηκε» την ιταλική θεατρική και κινηματογραφική σκηνή.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
