Παράλληλα με τη στρατιωτική αντιπαράθεση στα πεδία των μαχών και τον προπαγανδιστικό πόλεμο για το ποιος θα κερδίσει τη «συμπάθεια» της διεθνούς κοινής γνώμης, ένας πολύ βρώμικος πόλεμος μαίνεται. Ο ψυχολογικός πόλεμος, με «όπλο» τους αιχμαλώτους, που, πρώτα από όλα, αποσκοπεί να σπάσει το ηθικό του αντιπάλου
Η διεθνής κοινή γνώμη «βομβαρδίζεται» καθημερινά κυρίως με σκηνές από βομβαρδισμένες πόλεις και χωριά, και με εικόνες ανθρώπινου πόνου και προσφυγιάς, καθώς και με δηλώσεις αξιωματούχων της Δύσης, της Ρωσίας, της Ουκρανίας και άλλων χωρών, με στόχο να ταχθεί υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς του πολέμου στην Ουκρανία και της μεγάλης διεθνούς γεωπολιτικής αντιπαράθεσης Δύσης – Ρωσίας. Κάτι που συστηματικά γίνεται από τα ΜΜΕ και στην Ελλάδα.
Γίνονται όμως αγριότητες που μένουν μακριά από τα μάτια των πολλών. Ωστόσο, σε chat που εδώ και ένα μήνα χρησιμοποιούνται ως τρόποι επικοινωνίας και πληροφόρησης, ως επί το πλείστον ρωσόφωνων (Ρώσων και Ουκρανών), επειδή εκτός των άλλων οι μεγάλες Δυτικές εταιρείες των social media «κατέβασαν τον διακόπτη» σε ρωσικά ΜΜΕ και «τρολ», επιτρέποντας μόνο σε Δυτικά «τρολ» να διαδίδουν τις «πληροφορίες» τους, ο βρώμικος πόλεμος της προπαγάνδας με «όπλο» τους αιχμαλώτους πολέμου είναι άνευ προηγουμένου.
Σφυρίζουν αδιάφορα
Βέβαια, σε Δύση και Ανατολή, επισήμως, σπάνια ασχολούνται με αυτές τις φρικαλεότητες που γίνονται. Τη βάρβαρη μεταχείριση των αιχμαλώτων πολέμου, δηλαδή, και την εκμετάλλευσή τους ως «εργαλείου» ψυχολογικού πολέμου. Κι αυτό, παρ’ ότι πρόκειται για ξεδιάντροπο εξευτελισμό του ανθρώπου και του ανθρώπινου πολιτισμού.
Να σημειωθεί ότι το ηθικό του αντιπάλου δε «σπάζει» μόνο από τις ήττες του στο πεδίο της μάχης. Συχνά, όπως για παράδειγμα και στους ΝΑΤΟϊκούς βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία, βομβαρδισμοί σε κατοικημένες περιοχές χρησιμοποιήθηκαν με αυτό τον σκοπό. Εξίσου γνωστό είναι ότι οι εμπόλεμες πλευρές σε όλους τους πολέμους εκμεταλλεύονται τις εικόνες των ατιμασμένων αιχμαλώτων προκειμένου να σπάσουν το ηθικό του αντιπάλου.
Στην περίπτωση της Ουκρανίας, όμως, και με δεδομένου ότι τόσο οι Ουκρανοί στρατιωτικοί όσο και οι Ρώσοι έχουν βγάλει τις ίδιες στρατιωτικές Σχολές Πολέμου και προπαγάνδας, τα πράγματα με τους αιχμαλώτους έχουν ξεφύγει. Καθημερινά, μέσα από ρωσόφωνα chat προβάλλονται βίντεο και φωτογραφίες με αιχμαλώτους, Ρώσους και Ουκρανούς, να κακοποιούνται.
Καταδρομική
Χτες, ο στρατηγός, Βλαντιμίρ Σαμάνοφ, αντιπρόεδρος της ρωσικής Βουλής, ανακοίνωσε ότι οι ρωσικές Ειδικές Δυνάμεις («ΣπετςΝαζ») συνέλαβαν Ουκρανούς εθνικιστές, όπως τους χαρακτήρισε, που συμμετείχαν στο βασανισμό αιχμαλώτων Ρώσων στρατιωτικών πριν από τρεις ημέρες.
Επρόκειτο, όπως υποστήριξε, για «ριζοσπάστες, φανατικούς οπαδούς του ποδοσφαιρικού συλλόγου, «Μεταλίστ», της πόλης, Χάρκοβο». Να σημειωθεί πως, προηγουμένως, είχε κυκλοφορήσει βίντεο στο Διαδίκτυο που έδειχνε να πυροβολούνται οι αιχμάλωτοι στα πόδια.
Πάμπολλες τέτοιες εικόνες και βίντεο έχουν κάνει τον γύρο του Διαδικτύου, ειδικά στα ρωσόφωνα chat.
Εκτελέσεις
Να σημειωθεί ότι, εκτός από βασανιστήρια και δημόσιους εξευτελισμούς, υπάρχουν πάρα πολλές καταγγελίες για εκτελέσεις στρατιωτικών και από τις δύο μεριές των εμπολέμων. Κάτι που αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των διεθνών Συνθηκών και, βέβαια, καραμπινάτα εγκλήματα πολέμου.
Αρχικά, όταν ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, στο τέλος Φεβρουαρίου, η κατάσταση ήταν σχετικώς ελεγχόμενη. Έκαναν, βέβαια, την εμφάνισή τους βίντεο με αιχμαλώτους Ρώσους και Ουκρανούς, αλλά δεν ήταν τόσο συχνά. Τώρα, έχει βγει εκτός ελέγχου ο βρώμικος πόλεμος προπαγάνδας μέσω των αιχμαλώτων.
Κι αυτό, παρ’ ότι οι δύο πλευρές δηλώνουν επισήμως ότι βρίσκονται σε συνεννοήσεις και έχουν μάλιστα κιόλας κάνει τις πρώτες ανταλλαγές αιχμαλώτων.
Ρωσικό και ουκρανικό αφηγήματα
Μέσω των εικόνων από αιχμαλώτους, κακοποιημένους ή μη, κατεστραμμένων οχημάτων μάχης, τανκς, ελικοπτέρων, κ.ο.κ., η ουκρανική πλευρά επιδιώκει να δείξει στη διεθνή, αλλά κυρίως στη ρωσική, κοινή γνώμη ότι η Ρωσία έχει ηττηθεί στρατιωτικά. Βέβαια, τόσο τα στοιχεία που δίδει η ρωσική, όσο και η ουκρανική πλευρά για τις απώλειες της μιας ή της άλλης πλευράς είναι αναξιόπιστα. Μισή αλήθεια και μισό ψέμα.
Από τη μεριά του, το Κρεμλίνο προσπαθεί να αποδείξει ότι πολεμάει τους «νεοναζί» και τους «νεοφασίστες». Έτσι, πάμπολλα είναι τα βίντεο με ανακρίσεις αιχμαλώτων, οι οποίοι φέρουν τατουάζ που παραπέμπουν στις ακραίες εθνικιστικές μονάδες της «Αζόφ», γραφεία και στρατόπεδα με χιτλερικές σημαίες, ναζιστικά βιβλία, κ.λ.π..
Βέβαια, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο τα παρουσιάζει η ρωσική πλευρά. Ενδιαφέρουσα είναι, εξάλλου, η παραπάνω αναφορά του αντιπρόεδρου της ρωσικής Βουλής, Βλαντιμίρ Σαμάνοφ, ο οποίος είπε ότι οι ακρότητες που έγιναν σε βάρος των Ρώσων αιχμαλώτων ήταν από «χουλιγκάνους» της ποδοσφαιρικής ομάδας του Χαρκόβου.
Να σημειωθεί ότι στις «Θύρες» σχεδόν όλων των ποδοσφαιρικών ομάδων της Ουκρανίας, ακόμα και σε αυτές της Ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχεται από τους φιλορώσους αυτονομιστές, εδώ και χρόνια είναι εντονότατες οι νεοναζιστικές τάσεις και τα τατουάζ με σβάστικες. Και σε αυτές τις ομάδες, όπως και σε «ιδιωτικούς στρατούς» μεγαλοεπιχειρηματιών, τώρα έχουν μοιραστεί όπλα.
Πράγματι, στην Ουκρανία ο εθνικισμός έχει κερδίσει θεαματικά σημαντικό έδαφος εδώ και χρόνια. Και, αναμφισβήτητα, υπάρχουν σκληρές ομάδες, κόμματα και πολιτικές οργανώσεις που κινούνται μεταξύ ακραίου εθνικισμού και νεοναζισμού. Ομάδες, τις οποίες μάλιστα στηρίζει ένα κομμάτι της Δύσης. Ωστόσο, το αφήγημα της Μόσχας, η οποία παρουσιάζει την Ουκρανία ως μια «χώρα ναζί», είναι τουλάχιστον ένα προπαγανδιστικό κατασκεύασμα που δύσκολα πείθει.
Βέβαια, αυτό το αφήγημα σπεύδουν να στηρίζουν, ως «χρήσιμοι ηλίθιοι», Ουκρανοί νεοναζί, οι οποίοι διαδίδουν στα «διαγγέλματά» τους ότι «θα σφάξουν όλους τους Ρώσους», και άλλες τέτοιες τσάμπα μαγκιές στο Διαδίκτυο. Όπως ο νεοναζί της φωτογραφίας, ο οποίος, βέβαια, αντί να μείνει και να πολεμήσει, έφυγε για την Πολωνία.
Δημόσιες ανακρίσεις
Σε αυτόν τον βρώμικο πόλεμο, μια ακόμα διαδεδομένη μέθοδος ψυχολογικού πολέμου είναι οι δημόσιες ανακρίσεις. Όπου, όπως είναι αναμενόμενο, ο ανακρινόμενος παραδέχεται (αν μπορούσε, ας έκανε κι αλλιώς!) ότι έσφαλε, σκότωσε γυναικόπαιδα και καλεί τους συντρόφους του να παραδώσουν τα όπλα και να φύγουν.
Τέτοια βίντεο διακινούν και οι δύο πλευρές. Όπως και βίντεο με εξευτελισμούς βασανισμένων Ρώσων στρατιωτικών να τραγουδάνε τον εθνικό ύμνο της Ουκρανίας, ή Ουκρανών στρατιωτικών να φωνάζουν «Ζήτω ο Καντίροφ» (πρόεδρος της Τσετσενίας).
Στη Μαριούπολη
Τέτοια «σκηνικά», ιδιαίτερα συχνά διαδραματίζονται τις τελευταίες ημέρες στη Μαριούπολη, όπου ακόμα γίνονται μάχες μέσα σε κατοικημένες περιοχές.
Η πόλη, με πολύ μεγάλο ελληνικό πληθυσμό, που αποτελεί πλέον ίσως τον βασικότερο στόχο της ρωσικής πλευράς, έχει υποστεί απίστευτες καταστροφές, και στο μεγαλύτερο μέρος της περνάει στα χέρια των ρωσικών δυνάμεων.
Εκεί, πολύ συχνές είναι οι εικόνες συλλήψεων στους δρόμους, ως επί το πλείστον Ουκρανών στρατιωτικών που έχουν ντυθεί με πολιτικά και προσπαθούν να διαφύγουν.
Παρά ταύτα, εντός της πόλης βρίσκονται ακόμα μονάδες που αντιστέκονται. Συχνά, μάλιστα, ανεβάζουν στα chat βίντεο και φωτογραφίες τους, προκειμένου να αποδείξουν ότι εξακολουθούν να είναι εκεί. Όπως κάνει η μονάδα «Αζόφ».
Η αυθεντικότητα και η αλήθεια όλων αυτών, βέβαια, είναι εξαιρετικά δύσκολο να ελεγχθεί. Πόσο μάλλον, αφού στην πόλη, πρακτικά, δεν υπάρχουν ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι και η πληροφόρηση είναι ελεγχόμενη. Οι, δε, Ρώσοι δημοσιογράφοι που υπάρχουν εκεί, είναι στην απόλυτη πλειοψηφία τους «ενσωματωμένοι» (embedded) στον ρωσικό στρατό και στις δυνάμεις των αυτονομιστών.
