Η επιλογή Δένδια προϋποθέτει στροφή στην εξωτερική πολιτική

Του Μανώλη Κοττάκη 

Η εφημερίδα μας το αποκάλυψε από τις πρώτες, αν δεν ήταν η πρώτη, ότι ο πρωθυπουργός μελετά πολύ ισχυρά την πιθανότητα να προτείνει τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Δένδια για το τιμητικό αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Και τώρα εγείρεται το ερώτημα αν ο πλέον δημοφιλής υπουργός της κυβέρνησης θα δεχθεί την τιμητική πρόταση, κατ’ άλλους αν πρέπει να τη δεχτεί.

Νομίζω ότι το ερώτημα τίθεται με λανθασμένο τρόπο. Δεν γεννάται θέμα ότι ο κύριος Δένδιας είναι μια άριστη παραταξιακή επιλογή, η οποία αν γίνει θα γίνει διότι η Νέα Δημοκρατία έχει τεράστια διαρροή στα δεξιά της και με αυτό τον τρόπο ο πρωθυπουργός πιστεύει ότι θα επανασυσπειρώσει τη βάση.

Αφού προσπεράσω το αυτονόητο, ότι οι επιλογές για τα ύπατα πολιτειακά αξιώματα δεν γίνονται με καιροσκοπικά κριτήρια, που έχουν ημερομηνία λήξεως, οφείλω να σημειώσω ότι μια τέτοια επιλογή (όπως και του νέου επιτρόπου στην Ε.Ε.) θα πρέπει να συνδέεται με πολιτική αρχών. Και για το πώς βλέπει ο πρωθυπουργός το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας θεσμικά, μέσα στην αρχιτεκτονική του πολιτεύματος, ανεξαρτήτως προσώπου, και για το πώς βλέπει την εξωτερική πολιτική της χώρας. Αυτές οι δύο αρχές είναι αλληλένδετες με το πρόσωπο. Πάνε μαζί.

Και θα εξηγήσω αμέσως τι εννοώ: Ο κ. Μητσοτάκης στην προηγούμενη πενταετία έδειξε ότι θέλει δίπλα του έναν διακοσμητικό Πρόεδρο, ο οποίος θα υπακούει (κυριολεκτώ) στις εντολές του. Με την επιλογή της κυρίας Σακελλαροπούλου δεν ήθελε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά υφυπουργό Προεδρίας, και τον είχε. Ο ίδιος διακήρυξε δημοσίως ότι δεν του αρέσουν τα συμβούλια πολιτικών αρχηγών που συγκαλεί ο εκάστοτε Πρόεδρος, ενώ αντικατέστησε ουκ ολίγες φορές την αρχηγό του κράτους σε διεθνείς διασκέψεις, για να απολαμβάνει εκείνος την πολιτική «κρέμα». Ο ίδιος θυμίζω, είχε δηλώσει σε μένα, στο περιθώριο μιας κοινωνικής εκδήλωσης τον Ιανουάριο του 2020, ότι «δεν επέλεξα την κυρία Σακελλαροπούλου ως συνδιαμορφωτή της εξωτερικής πολιτικής». Το είχε δείξει, άλλωστε, και στον προκάτοχό της Προκόπη Παυλόπουλο, όταν εκείνος πρότεινε, μυστικά, στον τότε υπουργό επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη την επέκταση των χωρικών υδάτων μας στα 12 μίλια νοτίως της Κρήτης, για να λάβει την απάντηση ότι «ο πρωθυπουργός δεν είναι σ’ αυτό το… mood».

Αν θέλει Δένδια και οποιονδήποτε αυτού του διαμετρήματος, ο κ. πρωθυπουργός πρέπει ν’ αποφασίσει ότι η χώρα θα έχει θεσμικά ισχυρό Πρόεδρο Δημοκρατίας, με αρμοδιότητες, οι απόψεις του οποίου θ’ ακούγονται και θα γίνονται σεβαστές. Όχι υπάλληλο. Και, σε κάθε περίπτωση, δεν θα ευτελίσει το αξίωμα για να αδειάσει η επετηρίδα των δελφίνων που θα τον διαδεχθούν οψέποτε προκύψει θέμα διαδοχής του. Η ανάρρηση του Νίκου Δένδια στην Προεδρία της Δημοκρατίας προϋποθέτει, επίσης, στροφή στην εξωτερική πολιτική μας, ειδικά στα Ελληνοτουρκικά. Ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εθνικής Άμυνας ταυτίζονται στο 80% των θεμάτων της εξωτερικής πολιτικής, αλλά υπάρχει ένα 20% των θεμάτων στο οποίο, αποδεδειγμένα, διαφωνούν. Αν αυτό το χάσμα δεν έχει πάρει δημοσίως έκταση οφείλεται αποκλειστικά στην παραδειγματικώς στρατηγική ψυχραιμία και την πειθαρχία που διακρίνουν τον υπουργό Άμυνας.

Η στροφή του κ. Μητσοτάκη είναι απαραίτητη, γιατί πρέπει να υπάρχει ενότητα κορυφής στα πολιτειακά αξιώματα και γιατί οι σχέσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον πρωθυπουργό σε ζητήματα που αφορούν το μέλλον του Ελληνισμού πρέπει να είναι αρμονικές και παραγωγικές. Εάν αυτό δεν συμβεί, τότε όποια επιλογή του κ. Δένδια προφανώς και θα ωφελήσει την υστεροφημία του, αφού θα έχει διατελέσει υπουργός Εξωτερικών, υπουργός Άμυνας και Πρόεδρος Δημοκρατίας, αλλά μακροπρόθεσμα δεν θα ωφελήσει τη χώρα. Καθώς θα σιγήσει μία φωνή με αντάλλαγμα μία καρέκλα. Και όσο γνωρίζουμε τον Κερκυραίο, δεν του το έχουμε ότι θέλει να σιγήσει.

Δυστυχώς, απ’ ό,τι αντιλαμβανόμαστε, ο πρωθυπουργός δεν είναι των αυτών απόψεων. Αν σου αναθέτει τιμητικό αξίωμα, θέλει να προσαρμόζεσαι στις απόψεις του και όχι εκείνος στις δικές σου. Αυτό αποκαλύφθηκε περίτρανα και με την περίπτωση του νέου επιτρόπου μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από τον οποίο ο κ. Μητσοτάκης απαίτησε να είναι πάρα πολύ προσεκτικός κατά τη διάρκεια της ακρόασής του σε όσα θα πει για τη Συμφωνία των Πρεσπών. Κατά τ’ άλλα, η επιλογή του έγινε, όπως είπε τότε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, για να τιμηθεί στο πρόσωπο του κ. Τζιτζικώστα… η Μακεδονία μας. Και όχι, βέβαια, η αποκαλούμενη «Μακεδονία» των Σκοπίων.

Συγκεφαλαιώνω: Τα αξιώματα δεν είναι κομφόρ για να παίζουν οι πολιτικοί αρχηγοί και οι πρωθυπουργοί, αναλόγως των προσωπικών αναγκών και σκοπιμοτήτων τους. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κ. Μητσοτάκης, για να σκέφτεται μία τέτοια πρόταση προς τιμήν ενός πολιτικού προσώπου το οποίο ελάχιστα συμπαθεί, πρέπει να βρίσκεται σε μεγάλη πολιτική αδυναμία. Σε μεγάλη ανάγκη. Αλλά αυτό δεν ενδιαφέρει -καθόλου, όμως- τους θεσμούς. Τους θεσμούς τους ενδιαφέρουν οι ανεξάρτητες προσωπικότητες με ειδικό βάρος.

Αν ο πρωθυπουργός, λοιπόν, θέλει να είναι πειστικός ότι κάνει μια θεσμική, παραταξιακή, πατριωτική επιλογή στο πρόσωπο του κ. Δένδια, πρέπει να αναθεωρήσει και ο ίδιος. Αλλιώς θα πάρει στον λαιμό του και τον υπουργό Άμυνας, ακόμα κι αν αυτός εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Διότι στην πολιτική και τη ζωή, ως γνωστόν, τα στερνά τιμούν τα πρώτα.