Του Γιώργου Χατζηδημητρίου
Αρχές Σεπτέμβρη, στις εκλογές του 1996, οι δημοσιογράφοι που καλύπταμε την εκστρατεία του Σημίτη τον ακολουθήσαμε αυθημερόν στη Χίο. Από κει, μ’ ένα Σινούκ, πεταχτήκαμε για μια πολιτική αρπαχτή απέναντι, στα Ψαρά.
Η επίσκεψη υπηρετούσε όλους τους τυπικούς κανόνες του θεάματος. «Το γλυκό του κουταλιού» που κέρασαν οι ντόπιες νοικοκυρές την κυρία Δάφνη, «τι ζήτησαν οι σκληροτράχηλοι νησιώτες» από τον πρωθυπουργό της χώρας και τέτοια εύπεπτα…
Απομακρύνθηκα γρήγορα κι αγόρασα ένα καραφάκι τσίπουρο απ’ το μπακάλικο. Κι ύστερα άναψα τσιγάρο και στάθηκα για λίγο σκεφτικός μπροστά στην προτομή του αγνού Κανάρη, όπου έγραφε επιτακτικά την απόφασή του «Κι αν δεν έχωμεν Πατρίδαν, θα κάμνομε!». Θα έπρεπε να το λέμε αυτό στα παιδιά που ψάχνουν το χαμένο νόημα της 25ης Μαρτίου πίσω από στεγνούς και άνυδρους πανηγυρικούς. Όπως επίσης και ότι το να γράψει κανείς σε ένα κομμάτι «πανί» «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ» σημαίνει ότι είχε λόγο σοβαρό κι όχι την οπαδική σημαία μιας ομάδας…
Έχουν περάσει 200 χρόνια από την Εθνεγερσία και οι περισσότεροι σύγχρονοι Έλληνες -όπως και πολίτες των Αθηνών υποθέτω- αγνοούν ότι στην καρδιά της Αθήνας, στον Ιερό Ναό των Ταξιαρχών, βρίσκονται θαμμένα τα οστά του Αλέξανδρου Υψηλάντη: της ευγενέστερης και πιο αδικαίωτης μορφής του εθνικού αγώνα, που θυσίασε το βιος και την ίδια τη ζωή του για την Ελλάδα. Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι η καρδιά του γενικού επιτρόπου της Φιλικής Εταιρείας φυλάσσεται στο Αμαλίειο Ίδρυμα, στην οδό Στησιχόρου. Κι ακόμα λιγότεροι ξέρουν ποιος ήταν πραγματικά, τι έδωσε για την πατρίδα και ποια μάχη δόθηκε στο Δραγατσάνι, όπου έπεσε ο άγουρος ανθός του ενθουσιώδους Ιερού Λόχου.
Το υποταγμένο κράτος που γεννήθηκε το 1830 δεν φρόντισε να μαθευτεί ποτέ η αλήθεια: ποιοι έδωσαν τα πάντα και ποιοι επωφελήθηκαν από τον Αγώνα. Ακόμα και τα οστά του ήρωα, όταν επαναπατρίστηκαν το 1964, ύστερα από πολυετή αγώνα του σπουδαίου καθηγητή Πολυχρόνη Ενεπεκίδη, αυτό το αλλοπρόσαλλο κράτος τα άφησε για τρεις μήνες στα αζήτητα του τότε αεροδρομίου του Ελληνικού, σ’ ένα πλαστικό κιβώτιο, προτού γίνει τελικά η ταφή.
Οι αγωνιστές, που αποτελούν ηθικά πρότυπα για τον λαό, είναι επικίνδυνοι σε ένα κράτος όπου, με ελάχιστα διαλείμματα, το πάνω χέρι είχαν ανέκαθεν οι κάθε λογής προσκυνημένοι και οι δωσίλογοι.
Επιμύθιο: Ρώτησαν κάποτε την Ελισάβετ Υψηλάντη, μητέρα του Αλέξανδρου, «πώς θα ζούσε αυτή, μια πριγκίπισσα, ως φτωχή;», τώρα που έδωσε και τα τελευταία της χρήματα για τον Αγώνα. «Περιμένετε να λυπηθώ κτήματα και ρούβλια, όταν έχω δώσει τέσσερα παιδιά για την πατρίδα;» απάντησε αγέρωχα εκείνη, που έδωσε τελικά έξι από τους επτά γιους της. Όποιος βρει κάποιο ταπεινό δρομάκι με το όνομά της ας ενημερώσει κι εμάς…
